Scriabin Club

Fascinatie van het onbekende (en bergen)

Op het eerste gezicht hebben Alexander Scriabin, Nicholas Roerich en H.P. Lovecraft misschien niet zoveel gemeen. Het waren allemaal mensen met verschillende talenten: Scriabin als componist, Roerich als schilder en Lovecraft als schrijver. En toch is er één element dat hen met elkaar verbindt, dat de geest van hun tijd/tijdperk (Zeitgeist) verbindt.

Kennismaking met Scriabin, Roerich en Lovecraft

De tijden waarin zij alle drie leefden overlapten elkaar ongeveer. Terwijl er geen bewijs is of Scriabin de andere twee heeft ontmoet, zijn er genoeg aanwijzingen dat Nicholas Roerich en H.P. Lovecraft elkaar hebben ontmoet en van elkaars bestaan op de hoogte waren. Toch zou het heel goed denkbaar zijn om Roerich en Lovecraft in het Moskouse appartement van Scriabin te zien, omdat laatstgenoemde het leuk vond om tijdgenoten te ontmoeten en met hen ideeën uit te wisselen. Al deze drie mensen belichamen de geest en de kerngedachte achter de Scriabin Club.

Het Himalayagebergte - het verbindende element

Wat is nu het verbindende element tussen deze drie heren? Als u deze vraag met één woord zou beantwoorden, zou dat zijn: Bergen.

Inderdaad deelden Roerich, Lovecraft en Scriabin de fascinatie voor bergen. Laten we daar enkele voorbeelden van zien:

Scriabin had het vaste idee om zijn meesterwerk (dat hij helaas nooit heeft afgemaakt), het mysterium (luister hier) uit te voeren in het Himalayagebergte. Er zijn andere projecten die de muziek van Scriabin naar het Himalayagebergte brengen, bijvoorbeeld het Scriabin in the Himalayas initiative (trailer) van Michael Hardy en Matthew Bengtson. Uiteindelijk heeft zelfs Scriabins Prometheus: Poem of Fire een duidelijke verhaallijn die verbonden kan worden met het concept bergen.

Roerich heeft een zeer duidelijke band met het Himalaya gebergte: In het latere deel van zijn carrière woonde hij in Noord-India en produceerde hij veel meesterwerken van schilderijen van het Himalayagebergte.

In de Scriabin Club gebruiken we zijn schilderijen ook om de filosofische parallellen met de geest van Scriabin.

Lovecraft is net zo geïnteresseerd in het mysterieuze en unheimliche. Een van mijn favoriete werken van hem is At the mountains of madness. Niet alleen is dit werk specifiek verbonden met bergen, maar hij verwijst direct naar schilderijen van Roerich:

De laatste ronde van de reis was levendig en fantasierijk, grote kale toppen van mysterie doemden voortdurend op tegen het westen terwijl de lage noordelijke zon van de middag of de nog lagere horizon grazende zuidelijke zon van middernacht haar wazige roodachtige stralen uitstortte over de witte sneeuw, blauwige ijs- en waterbanen en zwarte stukjes blootgestelde granieten helling. Door de desolate toppen raasden met tussenpozen vlagen van de verschrikkelijke antarctische wind, waarvan de cadans soms vage suggesties bevatte van een wild en halfbewust muzikaal geblaas, met noten die zich over een groot bereik uitstrekten, en die mij om een of andere onbewuste geheugensteun verontrustend en zelfs vaag verschrikkelijk leken. Iets aan het tafereel deed me denken aan de vreemde en verontrustende Aziatische schilderijen van Nicholas Roerich, en aan de nog vreemdere en verontrustender beschrijvingen van het duivelse legendarische plateau van Leng die voorkomen in het gevreesde Necronomicon van de waanzinnige Arabier Abdul Alhazred.

We zien duidelijk dat alle drie de kunstenaars grote inspiratie putten uit de bergen, heel specifiek het Himalaya gebergte.

Probeer te combineren

Ik moedig u aan luister naar Scriabin’s mysterium, bekijk het volgende schilderij van Roerich en lees het volgende fragment van Lovecraft:

Op sommige van de toppen waren de regelmatige kubus- en walformaties echter brutaler en duidelijker; met dubbel fantastische gelijkenissen met de door Roerich geschilderde Aziatische heuvelruïnes. De verspreiding van cryptische grotmonden op de zwarte, met sneeuw bedekte toppen leek ongeveer gelijkmatig, voor zover de reeks kon worden getraceerd. Ondanks alle heersende verschrikkingen bleven we over met genoeg pure wetenschappelijke ijver en avontuurlijkheid om ons te verwonderen over het onbekende rijk achter die mysterieuze bergen.

Waarom bergen?

De vraag blijft waarom alle drie de kunstenaars, Lovecraft, Roerich en Scriabin zo geïnspireerd zijn door bergen. Is het gewoon toeval? Wat hebben bergen te bieden dat voor ons zo betekenisvol is?

Dit is moeilijk te beantwoorden met pure logica. Misschien is het een gevoel van prestatie. Of misschien is het gewoon het mysterie en de overlevering. Wie weet is het een speciale band met het boeddhisme.

In ieder geval denk ik dat het overbodig is om deze vraag in dit bericht te beantwoorden. Als je het leest, heb je waarschijnlijk al een idee.

Scriabin Club tijdens de Scriabin 150 Festival

De oprichter van Scriabin Club, de pianist en pedagoog Martin Kaptein, is uitgenodigd voor het …...

Lees meer

Het Vieren van Scriabin's Erfgoed en Opwindende Projecten in 2024!

Vier de 152te verjaardag van Alexander Scriabin en ontdek zijn muzikale erfenis in de Scriabin …...

Lees meer